FAKENEWS - HKU

14 januari

 

Vandaag hebben we de tweede versie afgemaakt. We hebben alle beelden samengevoegd, en de laatste puntjes op de i gezet.

 

 

11 januari

 

Vandaag hebben we een groot deel van de tweede versie gemaakt. We hebben het hele interview met Hilmano opnieuw bekeken en allemaal opgeschreven wat we interessant en goed vonden. Vervolgens hebben we van al deze fragmenten een kloppend verhaal proberen te maken. Ook hebben we bedacht wat er nog gedraaid moest worden om het verhaal zo goed mogelijk te laten lopen. Bijvoorbeeld beelden van de stad in de nacht.

 

 

8 januari

 

Vandaag kregen wij tijdens de filmmaken les feedback op onze docu. Uit de feedback bleek dat het verhaal niet helemaal duidelijk naar voren kwam. Zo wou de kijker meer van hem zien, bijvoorbeeld zijn succes op dumpert, waren de vele talking heads van alle interviews ietwat saai om naar te kijken. Daarnaast hadden we de kijkersafspraak die we aan het begin van de docu maakten doorbroken. Het begin van onze docu is namelijk in een mooi vormgegeven mysterieuse stijl en daarna zijn er alleen maar talking heads te zien. We gaan dus van filmisch naar opeens veel minder filmisch. Maar bovenal kwam uit de feedback naar voren dat onze invalshoek niet klopte. We wouden aan de hand van anderen Hilmano leren kennen en zo een beeld van hem schetsen waarin duidelijk werd dat Hilmano continu anderen wil overtuigen van zijn succes en dat zijn bekendheid redelijk meevalt. Echter wanneer wij alleen maar mensen aan het woord laten die Hilmano wel kennen en die zijn succes enigszins beamen wordt ons oorspronkelijke doel niet duidelijk. Wanneer wij alle interviews met bekenden van Hilmano weg zouden laten zou de docu meer bij ons doel passen en duidelijker overkomen. We snapten deze feedback en begonnen met het schrijven van een nieuw plan van aanpak.

 

 

5-6-7 januari

 

Tijdens deze dagen hebben wij de eerste versie van onze documentaire gemaakt. Het was een grote klus om van al onze interviews een versie van acht minuten te maken waarin al de informatie aan bod komt en het een duidelijk verhaal blijft. Uiteindelijk hebben we een versie van 12 minuten weten te maken waarin de verhaallijn klopt maar de verdere stijl en vorm van de docu nog niet naar onze zin zijn.

 

 

4 januari

 

Vandaag was onze laatste draaidag. We hebben een interview gehad met Aybala Carlak. Journaliste van beroep en gaf ons open en eerlijke antwoorden. Na het interview zijn wij in een cafeetje gaan zitten en hebben we al ons materiaal geordend en zo ver mogelijk al sync gelegd. In de middag hadden wij nog twee korte interviews. Beide met personen die een ontmoeting met Hilmano hebben gehad op straat maar verder geen contact met hem hebben gehad. Al met al kijken wij voldaan terug op de draaidagen!

 

3 januari

 

We begonnen deze dag met een interview met Frans Malschaert. We hadden afgesproken bij zijn kunstwerk in Amsterdam Noord. Frans vertelde ons veel over zijn kunstwerk en zijn contact in het verleden met Hilmano. Vervolgens hebben we in het Volkshotel beelden geschoten van Amsterdam. Vanaf het dakterras heb je een mooi uitzicht over de hele stad. Hierna hadden wij een interview met Rocio Weidema. Ook zij kon veel vertellen en gaf ons weer een andere kijk op Hilmano. Vervolgens hadden wij afgesproken met een oude vriend van Hilmano die intussen zijn manager is geworden. Deze persoon kwam helaas niet opdagen. Onze laatste afspraak van de dag was met Thomas Rueb. We hadden met hem afgesproken in de redactie van het NRC. Het gesprek met Thomas was nuttig gezien het feit dat hij ook een kritische blik op Hilmano durfde te geven. Namelijk dat Hilmano anderen probeert te overtuigen van zijn succes maar zelf ook wel voelt dat als hij écht de beroemdste dichter van Nederlands wil zijn, hij een vervolgstap nodig heeft. Zo zit er volgens Thomas ergens een waarheid in de beroemdheid van de dakloze dichter, maar ook een helemaal dingen waar je vraagtekens bij zou kunnen zetten. Volgens Thomas draagt dat ook wel een beetje bij aan zijn charme, maar hij vindt het ook zorgelijk. Een verslaving is namelijk niet niks, zegt hij.Tussen alle interviews door hebben wij veel inserts gedraaid. Van de stad bijvoorbeeld, vanuit de metro. Ook elementen die in zijn gedichten naar voren kwamen hebben we op beeld proberen te krijgen.

 

2 januari

 

Vandaag hebben we onze eerste draaidag gehad. We hadden om 9 uur afgesproken bij Open Studio om onze apparatuur op te halen en de laatste dingen door te spreken. Om 12 uur hadden we bij Hilmano zijn huis afgesproken. We begonnen hier met een interview en gingen vervolgens met hem de straat op om hem buiten gedichten zien voor te dragen. Na het filmen hebben we in een cafeetje een planning gemaakt voor de volgende twee draaidagen.

 

28 December

 

Vandaag hebben we de hele dag diepe research gedaan naar alles over Hilmano. We lazen alle mogelijke artikelen, bekeken alle mogelijke interviews die met hem op youtube stonden, en benaderden via de mail al wat mensen die we op instagram en facebook vonden door te zoeken op de hashtag #dedaklozedichter. Ook belden we wat van de nummers die we van Hilmano hadden gekregen en maakten we afspraken met:

Thomas Rueb, journalist bij het NRC en schrijver van dit artikel:

Aybala Carlak, freelance journalist en schrijfster van dit artikel:

Frans Malschaert, kunstenaar, heeft ooit een toneelstuk geregisseerd waar Hilmano in speelde.

Rocio Weidema, oprichtster van jongerenkrant voor Amsterdam, heeft toen langdurig contact gehad met Hilmano die gedichten schreef voor haar krant.

Jorgen Wilbers, eigenaar ROOTS Amsterdam, heeft een keer een ontmoeting met hem gehad op straat.

Jorin van Rijsse, student, heeft hem meerdere malen op straat ontmoet.

 

 

27 December

 

Vandaag spraken wij Hilmano telefonisch. Hij was erg enthousiast en vond ook onze invalshoek heel goed. Hij was vooral gevleid dat we hem benaderden als een

Amsterdamse legende, wat hij ook wel een beetje is. Wel merkten we meteen aan de telefoon dat hij ons erg wilde overtuigen van zijn succes. Hij herhaalde meerdere malen dat hij een beroemdheid was, dat we met hem de straat op moesten gaan en moesten ervaren hoeveel mensen hem herkenden, zijn platendeal met Brownie Dutch, het feit dat hij in de dichtenbundel van Isa Hoes is verschenen. We vroegen ons af in hoeverre deze roem waar was, aangezien we hem allemaal niet anders kenden dan de dakloze dichter, van de straten van Amsterdam. Maar we besloten zonder verdere oordelen ons gesprek met hem af te wachten. We spraken om 12 uur op 2 januari met hem af bij zijn huis in de Jordaan. De dakloze dichter was namelijk niet meer dakloos, maar woonde samen met zijn vriendin Iris in Amsterdam. We vroegen hem ook of hij misschien wat telefoonnummers met ons kon delen van mensen die we over hem zouden kunnen spreken.

 

 

 

23 December

 

We kregen vandaag bericht van Hilmano van Velzen, dat is hoe de Dakloze Dichter heet: ‘Dag Jikkie. Ik doe mee. 0653544770. Bel me’

We spraken met hem af dat we hem na de kerst zouden bellen. Wij bespraken deze dag hoe we de documentaire wilden vormgeven. We wilden de gesprekken die we met verschillende mensen over hem hadden aan elkaar linken door middel van een gedicht dat hij voor ons zou schrijven.

 

 

 

22 December

 

We spraken elkaar vanochtend vroeg al op whatsapp. We wilden misschien iets met datingsites gaan doen en hoe je jezelf verkoopt als leuk spontaan mens en hoe je eigenlijk alles wat je bent filtert om maar zo goed mogelijk over te komen. Wat deel je? Wat deel je niet? We zouden kunnen vergelijken hoe mensen hun online profiel eruit ziet en hoe ze in het echt ‘zijn’. Het onderwerp van een identiteit ‘creëren’ sprak ons daar erg in aan. Ook schoonheidsidealen en jezelf zo aantrekkelijk maken als potentiële partner vonden we interessant. Of mensen die een rol spelen, in het algemeen. Als je je altijd aanpast aan de mensen met wie je bent, wanneer ben je dan eigenlijk jezelf? Ben je uberhaupt ooit jezelf? Ook wilden we misschien iets doen met de vrouwenwc’s tijdens uitgaan, hoe dat een plek is waar wij vrouwen even ons ‘masker’ afdoen en onzelf durven te zijn.

 

 

We maakten voor de zoveelste keer met z’n allen een nieuwe lijst met potentiele onderwerpen:

- Opgroeien tussen twee culturen in: wat is waar wat is niet waar
- Tinder > hoe je jezelf verkoopt als goed potentieel partner
- Een rol spelen in t leven > wanneer je uit die rol komt, hoe doe je je voor in t algemeen
- Een instagrammer die fake life promoot
- Schoonheidsidealen en of die echt zijn since alles is gefotoshopt
- Mensen die terugkomen in de maatschappij: gedetineerden, defensie, mensen op boten, mensen op wereldreis
- Normale mensen met een andere visie op dingen: mensen die engelen zien
- Roddels, dingen die de rondte doen die niet waar zijn (op de werkvloer??)
- Jikkie’s oom op de bloemenveilig maar.. dat is geen fake news.
- Mensen met gekke alternatieve realiteiten: larpers, ponyplayers, ofzo. 
- Mensen die t nieuws boycotten en waarom
- Retraite en dan 3 dagen je mond houden
- Ik las laatst een artikel omtrent het thema: ‘hoe veel waarde hebben idealen als de verkondigers ervan op afstand leven van de praktijk waarin ze tot uiting komen’ daar kunnen we iets mee.
- De vuurwerkramp in Enschede
- Iets met de onderwereld (lekker makkelijk lekker realistisch, not) 
- Catfishing

 

We bleven er een tijd mee in ons hoofd zitten tot Jikkie om 16:45 besloot de krant te gaan lezen. In de Volkskrant van die dag stond een artikel genaamd: waar is mijn buurtzwerver, de dakloze met vele levens? https://www.volkskrant.nl/kijkverder/v/2018/een-dakloze-met-vele-levens-op-zoek-naar-de-man-bij-wie-ik-te-weinig-stilstond/

 Ze las meteen het artikel uit omdat ze het kon linken aan een dakloze in Amsterdam die ook vele levens leek te hebben: de Dakloze Dichter. Twee jaar geleden kwam ze hem een keer tegen tijdens uitgaan en ze had al veel over hem gehoord, maar tot op de dag van vandaag had ze hem niet meer gezien. Het artikel ging over een man in New York die twee jaar lang op zijn weg naar werk langs dezelfde dakloze liep. Af en toe maakte hij een praatje met hem, tot hij er op een dag ineens niet meer zat. De New Yorkse man vroeg zich af waar hij was gebleven en ging verhaal halen in zijn buurt. Hij sprak de verkoper aan de overkant van de straat, de eigenaresse van de boekenwinkel waar hij wel eens gelogeerd had, en de dominee van de kerk waar hij vaak rondhing. Het principe waar wij in eerste instantie zo gefascineerd door waren: ‘overgeleverd aan de waarheid van anderen’ kwam in dit artikel ontzettend terug en daarom werden we meteen enthousiast om hier ook iets mee te doen. We wilden de documentaire op zo’n manier maken dat we via de verhalen die anderen over de Dakloze Dichter hadden steeds dichter bij hem zouden komen, aangezien hij in Amsterdam algemeen bekend is en iedereen wel iets over hem weet. Ook in krantenartikelen die we over hem lazen zagen we dit terugkomen: hij zou in de kunstenaarsscene hebben gezeten, Ramses Shaffy zou verliefd op hem zijn geweest, een wereldberoemde dichter zijn en gevraagd zijn door de Turkse Maffia om iemand te vermoorden. Diezelfde sterke verhalen komen ook terug in het artikel in de volkskrant. De buurtzwerver is heel ziek geworden en komt op een gegeven moment te overlijden. Tijdens de memorial service spreekt de schrijver van het artikel met wat mensen over hoeveel van de verhalen omtrent zijn buurtzwerver nou echt waar waren. Iemand zegt: ‘Welk verhaal hij aan wie vertelde, of wat hij uberhaupt vertelde, Derrick (de buurtzwerver) hield altijd de regie. Zo goed, dat we kennelijk ook na zijn dood niet werkelijk vat op hem kunnen krijgen. Op die manier wilde Derrick zijn autonomie bewaren. Stel je voor: je staat daar, je hebt geen huis, geen eten, geen pensioen, geen beroep waar je waardigheid aan kunt ontlenen. Derrick ontwikkelde een personage. Hij weigerde een slachtoffer te zijn.’. En precies zo’n personage is de dakloze dichter ook. We stelden een berichtje op dat we via facebook, via de pagina ‘De Dakloze Dichter Amsterdam’ naar hem konden sturen.

 

Beste Hilmano,

Twee jaar geleden, de dag voor mijn 18e verjaardag, kwamen we u voor het eerst tegen in het straatje. U droeg een gedicht voor en ik wist meteen wie u was. Omdat het zo vaak over u ging. Omdat iedereen die laat op straat in Amsterdam te vinden was van uw bestaan af wist. Ik had al zoveel over u gehoord en ineens stond u daar, voor mijn neus. Ik had een paar drankjes op dus ik schreeuwde het misschien net iets te hard. ‘U bent de dakloze dichter!’. U glimlachte en vroeg of we een gedicht wilden horen. Het was prachtig. Een vriendinnetje van mij vroeg of, als we de volgende dag op dezelfde plek afspraken, u een gedicht voor me wilde maken. Omdat ik jarig zou zijn. U stemde in. De volgende dag waren we echter helemaal niet op dezelfde plek. We hadden een ander feestoord gevonden, in Noord, ver weg van het straatje. We belden, omdat u toch iets had verzonnen, omdat ik het zo erg vond dat ik het nu niet in het echt kon horen. Veel weet ik er niet meer van maar wel dat ik het zo bijzonder vond. De hele avond hebben we het nog over je gehad. Iedereen die we tegenkwamen wist het meteen: ‘de dakloze dichter heeft een gedicht voor jikkie’s verjaardag gemaakt’. Niemand vroeg zich af wie dat was, de dakloze dichter, omdat iedereen het wist. Zo iemand vergeet je niet. 
Nu zit ik op een kunstacademie in Utrecht. Ik maak films omdat ik overal verhalen zie die ik vast wil leggen. Ik en twee mede studenten maken momenteel een film over de waarheid. Over overgeleverd zijn aan de waarheid van anderen. Over verhalen die de rondte gaan, over verwachtingen, over feit en fictie. 
Voordat ik u in het echt gezien had wist ik deels al wie u was. Ik zag u voor me, mijn vrienden zagen u voor zich. De dakloze dichter bestond al in onze gedachten voordat u die avond ineens echt voor ons stond. Rondom dat concept willen we nu een film gaan maken. We zijn jonge, maar ambitieuze filmmakers en zijn benieuwd of u geïntresseerd bent in het meewerken aan onze film. We willen mensen vragen naar verhalen over de dakloze dichter, over ontmoetingen die ze vroeg of laat met u gehad hebben. Zo vormen we een beeld, van wie u bent, een soort mythe, een soort mysterie. Ook zouden we in de film graag gebruik maken van uw mooie poëzie. Misschien een gedicht over de waarheid? Over indrukken? Over verwachtingen? Over mysterie? We zijn nog aan het leren en hebben daarom niet zoveel te bieden. Een kleine bijdrage of een pilsje, dat kan. En natuurlijk een hopelijk mooi portretje over u en de prachtige ontmoetingen die u heeft met de nachtelijke amsterdammers. Omdat we u allemaal zo bijzonder vinden. 

Ik hoor graag van u! 

Jikkie Schelling
en Beatrijs Moolenburgh en Kees Willems

 

 

 

19 December

 

Vandaag kwamen wij samen om gericht op zoek te gaan naar onderwerpen die toepasselijk zouden zijn op de kern van ons verhaal. We lazen blogs over mensen die de wereld over zeilden, op websites over retraites gekeken en kwamen uiteindelijk terecht bij een nieuw idee: uitzending van militairen. Aangezien het bijna kerst is is dat natuurlijk de ideale situatie om iemand die op uitzending is geweest en nu terugkomt te filmen. Helaas lezen wij op de site van defensie dat de militairen extreem beschermd worden vanwege veel voorkomende post-traumatische stoornissen en moeite om zich aan te passen aan het leven thuis. We zouden voor dit onderwerp echt een militair persoonlijk moeten kennen, want anders kom je er nauwelijks aan. Daarom stapten we binnen ongeveer twee uur ook weer van dit onderwerp af. We lazen nog wat verder maar kwamen niet echt ergens op uit. We hebben besloten dat iedereen even in zijn eigen omgeving moet zoeken naar nepnieuws omdat de tijd nu wel begint te dringen en we na een eindeloos lang research project nog niet echt ergens op uit zijn gekomen.

 

 

 

 

11 December

 

We hadden nog geen reactie van Jonathan terug gekregen en daarom ook nog steeds de drieluiksvertelling als vorm voor de documentaire in ons concept opgenomen. In de les vandaag besproken we de concepten. Van Maartje kregen we hetzelfde terug als wat we vorige week terugkregen van Tjepke en Aaron. We moesten beschrijven waar bepaalde vormkeuzes op gebaseerd waren, zodat het geen wishful thinking concept zou zijn. Dit was echter moeilijk aangezien we natuurlijk nog geen social actor hadden en niet wisten hoe het uit zou pakken. We gaven aan dat we het lastig vonden om een social actor te vinden bij zo’n redelijk taboe onderwerp. We hebben samen met Maartje gekeken naar de kern van ons verhaal: terugkomen in de maatschappij na langdurige isolatie. We wilden met het oude concept teveel op hetzelfde moment vertellen. Het belangrijkst van het plan was het moment van terugkomst in de maatschappij. Dit hoefden we in principe niet te vertellen met een ex-gedetineerde, maar zou ook kunnen met iemand in een klooster, iemand die op retraite is geweest, iemand die net in een revalidatiecentrum heeft gezeten, iemand die langdurig op zee is geweest. Het zou interessanter zijn om live bij het moment van terugkomst te kunnen zijn: show don’t tell. Het personage zouden we dan op precies het juiste moment moeten volgen. Het kwam erop neer dat we de kern van het plan op een ander idee moesten projecteren.

 

 

 

 

 

7 December

 

We kregen vandaag een mail terug van Jonathan Martinez, een ex-gedetineerde die als ervaringsdeskundige voorlichting geeft aan klassen. Hij gaf aan van gedachten te willen wisselen. Meteen na college hebben we hem gebeld en ons idee uitgelegd. Hij had moeite met het idee omdat hij de artistieke aanpak niet snapte en hij ook graag er zelf iets uit wilde halen. Hij doet voornamelijk mee aan projecten die rondom het concept dat ex-gedetineerden hun negatieve geschiedenis ombuigen naar iets positiefs waar ze anderen mee kunnen helpen. Meehelpen aan een project die zich focust op het rare gegeven van een gat midden in je leven hebben en terugkomen in een chaotische maatschappij droeg niet zo bij aan zijn missie. Hij vroeg of we nog een poging wilden doen het concept te verduidelijken via de mail en hem wat voorbeeldvragen wilden sturen zodat hij een beter idee zou krijgen. Dit hebben we toen gedaan. Ook veel andere organisaties hadden ons teruggemaild, met het antwoord dat het een te gevoelig onderwerp was voor veel ex-gedetineerden om een langere tijd mee aan de slag te gaan en dat ze zich liever focusten op hun toekomst dan hun verleden. We wachten dus antwoord van Jonathan af.

 

 

 

 

5 December

 

We spraken het concept door met Tjepke en Aaron tijdens concept. Naast dat ze kritiek hadden op het feit dat ons concept teveel als een roman geschreven was, waren er nog wat punten waar we op moesten letten. Er wrong wat tussen vertelling en inhoud. Het feit dat we het als een drieluik wilden vormgeven pastte niet goed bij de essentie van onze documentaire: namelijk van isolatie terug de maatschappij in. Dan hoefde je eigenlijk alleen het moment van vrijlating tot en met het heden te laten zien en deed het criminele verleden van de ex-gedetineerde er niet zo toe. Een drieluik konden we wel doen, maar dan moesten we de inhoud van onze documentaire daarop aanpassen. Als we bijvoorbeeld wilden gaan voor het feit dat ex-gedetineerden hun leven zelf meestal in drieën opdeelden: een leven voor de gevangenis, een leven in de gevangenis en een leven erna. Misschien konden we een concreet voorbeeld kiezen van een verandering die plaats had gevonden tijdens zijn/haar verblijf in de gevangenis. Bijvoorbeeld de komst van de mobiele telefoon of de OV Chipkaart of de euro. De mysterieuze en vervreemdende stijl paste niet, dat zouden we alleen moeten doen als het relevant was voor het verhaal. De essentie van ons verhaal bleek te zijn wat een vernauwing van perceptie met je wereldbeeld doet en de vorm die we daarvoor kozen sloot daar niet op aan. We hebben toen het concept aangepast door het concreter te maken. De vorm als drieluiksvertelling wilden we nog niet veranderen. We wilden afwachten of we die zouden veranderen, omdat we nog geen social actor hadden en ons niet vast wilden zetten op een idee dat misschien niet aansloot bij een potentiele social actor.

 

 

 

4 December

 

Vandaag in de klas hebben we de 5 minuten beeld, 5 minuten gesproken tekst en 5 minuten gesproken tekst. De klas was vooral positief en vond het beelden goed werken, ook vanwege de grote contrasten in de vertelling. We gaan dus door met ons concept en ook aan ons geluidsplan werken dat we moeten maken voor Sound.

 

 

 

 

2 December

 

Het huiswerk voor aanstaande dinsdag is om 5 minuten beeld, 5 minuten geluid en 5 minuten gesproken tekst te hebben ter inspiratie voor je documentaire. Kees ging aan de slag met het beeld, Beatrijs met het geluid en Jikkie met de gesproken tekst. Kees heeft op straat het contrast tussen de geïsoleerde wereld van de gevangenis en de chaos van de werkelijke wereld in beeld gebracht. Jikkie heeft ervaringen van mensen samengevat tot een verhaal dat goed beschrijft hoe het is om na die isolatie terug te komen in een wereld die veranderd is terwijl jij stil hebt gestaan en Beatrijs heeft nagedacht over hoe we dat vooral in geluid zouden kunnen vertellen, door grote stilte en leegte in contrast te laten staan met een overvloed aan verkeersgeluiden, mensen en nieuwsverslagen. Ook hebben we aan het concept gewerkt en alvast nagedacht hoe we uiteindelijk vorm inhoud en doel samen gaan laten komen.

 

 

 

28 November

 

We spraken met zijn drieën af om te brainstormen over ons idee, de invalshoek en eventuele vorm en om zoveel mogelijk mensen te benaderen voor onze research. We mailden verschillende organisaties: Stichting Waarheid, Stichting Roffa, Humanitas, Stichting Wordt Vervolgd, Exodus, Young in Prison, Levensles en Bonjo. Het zijn veelal organisaties die zich bezig houden met voorlichtingen door ervaringsdeskundigen. We hebben deze organisaties benaderd omdat we via hun in contact hopen te komen met ex-gedetineerden die al gewend zijn om over hun ervaringen te praten. We begrijpen namelijk dat het een soort zwarte pagina uit je leven is als je eenmaal vrijkomt en je liever focust op de toekomst. Maar deze mensen willen juist hun ervaring delen in de hoop dat anderen er iets aan hebben. We wachten hun antwoord af.

 

 

 

27 November

 

We spraken vandaag in de les met Freek en Youri onze mogelijke thema’s door en peilden wat hun het meest aansprak. De vuurwerkramp in Enschede en het terugkomen in de maatschappij na een lange tijd in isolatie sprak hun het meest aan. Wij hadden zelf voor de les ook al besproken dat we het liefst iets wilden doen met ex-gedetineerden en hoe het voor hun was om terug te komen in een maatschappij waar ze zelf een tijd tussenuit waren geweest. Dit hadden we deels geïnspireerd op dit artikel: https://brandpuntplus.kro-ncrv.nl/brandpuntplus/tralies-luxaflex/

En dit filmpje: https://www.nytimes.com/2015/07/19/magazine/you-just-got-out-of-prison-now-what.html

 

 

 

23 November

 

Joop heeft nog niks van zich laten horen. We overwegen om misschien toch op een ander onderwerp over te stappen omdat Joop de enige levende persoon is die nog actief bezig is met dit onderwerp en de rest van Katwijk er liever over zwijgt. We zien niet heel goed meer voor ons hoe het onderwerp zich verhoudt tot fake news en een paar van de onderwerpen die we eerst hadden verzonnen lijken actueler en relevanter ten opzichte van het onderwerp. We vragen ons wel af hoe ruim we het thema van Fake News mogen nemen, dus zullen hier naar informeren in de les.

 

 

 

20 November

 

Vandaag in de les hebben we een lijst opgesteld met onderwerpen waar we mogelijk iets mee kunnen doen.

• Opgroeien tussen twee culturen (bi-cultureel) en dus opgroeien tussen twee waarheden in.
• Op de klippen gelopen onderzoek naar aanleiding van nepnieuws OF complot theorieën. Oftewel: bloed zweet en tranen in een onderzoek steken om er vervolgens achter te komen dat je een dood eind hebt gevolgd en wat dat met je doet. (Geïnspireerd op Pizza Gate)
• Complot theorieën - graancirkels, de vuurwerkramp in Enschede, de moord op Fortuyn, anti-semitisme OF de ontkenning van feiten zoals climate change of de earth is flat society.
• Psychoses, je leeft in een alternatieve realiteit. De acties die je in die alternatieve realiteit verricht worden in onze realiteit gerechtvaardigd omdat je ‘niet toerekeningsvatbaar’ was. Zelfs de aller gruwelijkste moorden worden enigszins door de vingers gezien omdat mensen met een psychose letterlijk in een andere wereld, een andere werkelijkheid leven dan wij. Is natuurlijk wel ingewikkeld om iets mee te doen omdat mensen met een psychose die iets ergs hebben gedaan daar waarschijnlijk niet over kunnen of mogen praten.
• Esoterie – Esoterie duidt in essentie op kennis die slechts voor ingewijden, geïnitieerden toegankelijk is, dit in tegenstelling tot exoterie, waarvan de kennis voor iedereen verifieerbaar en toegankelijk is. Heel wat levensbeschouwelijke stromingen en genootschappen beroepen zich op een dergelijke vorm van kennis die zowel het individu als de kosmos betreft en ontwikkelen daarbij een eigen leer. Mede geïnspireerd op het artikel: https://i-d.vice.com/nl/article/43ekdq/fascinatie-millennials-magie-spiritualiteit , waarom bij als mensen onze hulp halen bij mensen

die beschikking zouden hebben tot bovennatuurlijke kennis waar jij als ‘normaal mens’ niet bij kan.

• Mensen die het nieuws bewust boycotten en hun redenen daarvoor
• Topsporters die zo opgaan in hun sport dat ze los komen te staan van de werkelijkheid en misschien ook: als je móét stoppen met die sport hoe je dan terechtkomt in de realiteit en hoe dat is.
• Kluizenaars of mensen in een klooster of mensen die na een lange tijd vrij komen en hoe erg de wereld dan veranders is > jouw waarheidsbeeld is dat van lang geleden.
• De gekkenlogger van Katwijk, een schip waarvan de bemanning in 1918 godsdienstwaanzin kreeg en ervan overtuigd was dat de wereld was vergaan. Ze wilden naar Jeruzalem gaan varen. Twee leden van de bemanning die niet waanzinnig geworden waren en de anderen probeerden tegen te houden, werden vermoord. Zouden we op meerdere manieren kunnen vertellen, zowel vanuit het perspectief dat in Katwijk het nog steeds een soort taboe is waar niemand over durft te spreken omdat het hun imago van goed gelovig dorp schaadt. We zouden het ook kunnen benaderen vanuit het gegeven van godsdienstwaanzin en dat je dus ergens heel erg in gaat geloven vanwege je geloof.

 

We kozen voor de gekkenlogger omdat we het zo’n intrigerend en mysterieus verhaal vonden. We benaderden Joop Burgerhout, die tot op de dag van vandaag lezingen geeft over de gekkenlogger en er een boek over heeft geschreven. Zijn standpunt is dat de bemanning van de boot niet godsdienstwaanzinnig was geworden. Hij vindt sowieso dat veel misdaden die gepleegd lijken te worden vanuit een godsdienst te snel worden gelabeld onder ‘godsdienstwaanzin’ en heeft het dus een soort van zijn missie gemaakt om het drama van de gekkenlogger te ontdoen van de negatieve godsdienstige oorzaak. Wat hier opvalt is dat Joop zelf gelovig is. Daar zouden we dus eventueel ook iets mee kunnen doen.

 

We besproken deze les ook het thema met Nina die aangaf dat ze het heel interessant en een bijzonder verhaal vond. Ze gaf wel aan dat we moesten opletten dat het niet te vertellend werd en dat het lastig was omdat veel mensen die de ramp hebben meegemaakt nu al overleden zijn. Wat daar wel weer interessant aan was, was dat we overgeleverd zouden zijn aan de waarheid van anderen. Overgeleverd zijn aan de waarheid van anderen is iets dat ons ook heel erg aanspreekt en dat zouden we dan ook graag in onze documentaire willen verwerken.

 

 

 

19 November

 

We bezochten de documentaire ‘The Trial’. De documentaire duurde 2,5 uur en dat was te merken aan de zaal. Het was de première van de documentaire, dus de zaal was helemaal vol toen de film begon. Gedurende de film droop echter langzaam vrijwel iedereen af. Toen het licht weer aanging was ongeveer drie kwart van de mensen weg. Opzich ook leerzaam voor ons om te zien wat dus niet werkt. Het was een heel ambitieus plan van de filmmaker om alleen gebruik te maken van archiefmateriaal en nauwelijks zelf iets toe te voegen qua spanning of commentaar. Je zat dus eigenlijk 2,5 uur lang, zonder context, naar een proces uit de Sovjet-Unie te kijken. Pas in de laatste 5 minuten van de film werd bekend gemaakt dat het proces destijds in scene was gezet als een vorm van propaganda. We denken dat als we de film hadden gezien met die kennis, dat we geboeider maar vooral gefascineerder hadden kunnen toekijken naar de gehersenspoelde mannen en de beelden van de feestvierende mensen op straat bij hun veroordeling. Het onderwerp fascineerde ons namelijk enorm, het feit dat mensen zo ver gaan om andere mensen ergens van te overtuigen. De onderwerpen die we hier zelf uithaalden waar we misschien mee aan de slag konden gaan waren complot theorieën en propaganda over het algemeen. Ook trokken we een lijn naar de tijd waarin we nu leven, waar door middel van PR-Stunts aandacht wordt getrokken voor een bepaald onderwerp.

 

 

 

18 November

 

We bezochten de documentaire Cause of Death bij pathe de Munt. Het was een hele indrukwekkende documentaire en gaf ons veel inspiratie voor wat je allemaal met het onderwerp Fake News kon. Wat ons vooral aansprak was hoe de filmmakers de zoektocht naar de échte doodsoorzaak van Jamal’s broer helemaal volgden. Bij elk stap in het proces waren wij als kijker betrokken. Zo kregen we een soort van het idee dat we deel uitmaakten van het onderzoek. Als zij iets nieuws te weten kwamen, kwamen wij het ook meteen te weten. Deze vorm was heel boeiend om naar te kijken omdat je als kijker heel erg betrokken raakt en je afvraagt hoe het afloopt. Uiteindelijk komen ze erachter dat zijn broer vermoord is door een voorbijganger, die hem verwarde voor de terrorist en daarom hem aanviel, in plaats van de terrorist. Met deze man heeft Jamal al een paar keer afgesproken in de documentaire omdat hij een ooggetuige is. Uiteindelijk blijkt hij het dus gedaan te hebben. Jamal besluit nog een keer met hem af te spreken, omdat hij hoopt dat hij het bevestigd. De man geeft echter nogmaals aan het niet te hebben gedaan, terwijl alles erop wijst dat het wel zo is. Er volgt dan een heel spannend moment waarop de camera uiteindelijk meegaat met de dader in de auto. Hij wordt geïnterviewd of hij oprecht gelooft dat hij het niet gedaan heeft. De man geeft aan dat hij wel twijfelt, maar dat hij echt het gevoel heeft dat de terrorist Salim doodstak en niet hijzelf. Iemand in de film legt uit dat ‘we believe what we want to believe when it comes to trauma. We tell ourselves a story, even if it’s not the real one, to help us get through our day.’. Wij raken hierdoor heel erg geïntresseerd in het thema ‘traumatische ervaringen’ omdat die je dus zodanig aantasten dat je misschien je het verhaal anders herinnert dan het echt ging.

 

 

 

 

13 November

 

Vandaag in de les moesten we krantenartikelen bespreken en discussies voeren over of het nieuws, de krant en documentaires de waarheid verkondigden. De discussie die wij, Kees, Beatrijs en Jikkie met elkaar voerden was erg interessant aangezien we al snel kwamen op het feit dat ‘de waarheid’ niet bestaat maar ‘een waarheid’ wel. En dat het nieuws, de krant en documentaires dus proberen om een waarheid te verkondigen, en niet ‘de’ waarheid. Omdat die discussie goed ging besloten wij een groep te vormen, omdat we merkten dat we alle drie enthousiast met het thema aan de slag konden gaan. We planden na de les de films in die we zouden bezoeken bij de IDFA ter inspiratie voor onze documentaire. We hebben gekozen voor Cause of Death, een documentaire over een Israelische man, Jamal, wiens broer, Salim, omkwam bij een terroristische aanslag. Hij komt er echter achter dat de oorzaak van zijn broers dood niet is zoals het hem verteld is. En we kozen The Trial, een documentaire over de Grote Zuivering in Rusland, waarbij Stalin een showproces uit liet zenden op televisie. In het proces werd een groep economen en ingenieurs ervan beschuldigd dat ze lid waren van de Industriële Partij en samenwerkten met de Franse premier Raymond Poincaré om een staatsgreep te plegen. Het proces werd uitgezonden op televisie om een saamhorigheid onder de Russen aan te wakkeren tegen hun landsverraders. Later bleek echter het hele proces in scene te zijn gezet. Door middel van hersenspoeltechnieken en langdurige isolatie waren de mannen die terecht stonden gaan geloven in hun eigen schuld en wist Stalin dat zo’n groot proces nodig was om de Russen iets gemeen te geven: de haat tegen landverraders.